مربای خانگی بالنگ

بالنگ (با نام علمی Citrus medica) یکی از مرکبات کهن، خوش‌عطر و بسیار خاص است که به دلیل پوست ضخیم، عطر قوی و طعم خاصش، بیشتر برای تهیه مربا، شربت، عرقیات و داروهای سنتی استفاده می‌شود. این میوه بیشتر در جنوب ایران، هند، چین و مناطقی از مدیترانه کشت می‌شود و در طب سنتی جایگاه ویژه‌ای دارد.

ارزش غذایی بالنگ (در هر 100 گرم)

کالری : حدود 30 کیلوکالری

کربوهیدرات : 9 گرم

قند طبیعی : 1–2 گرم

پروتئین : 0.5 گرم

چربی : 0.1 گرم

فیبر : 3 گرم

ویتامین C : بالا

مواد معدنی : پتاسیم، کلسیم، منیزیم

ترکیبات معطر و روغن‌های فرّار طبیعی

خواص و فواید میوه بالنگ

1. تقویت سیستم ایمنی
به دلیل ویتامین C بالا، بالنگ به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و در پیشگیری از سرماخوردگی و آنفلوآنزا مؤثر است.

2. تقویت قلب و کاهش فشار خون
پتاسیم موجود در بالنگ به تنظیم فشار خون کمک کرده و با کاهش استرس اکسیداتیو، سلامت قلب را بهبود می‌بخشد.

3. ضد نفخ و بهبود گوارش
مصرف پوست یا عرق بالنگ برای نفخ شکم، سوءهاضمه و سنگینی معده بسیار مؤثر است.

4. آرام‌بخش و ضدافسردگی
رایحه قوی بالنگ خاصیت آرامش‌بخش دارد و در طب سنتی برای رفع غم و افسردگی استفاده می‌شده است.

5. کمک به کنترل وزن و کاهش اشتها
مصرف چای یا عرق بالنگ قبل از غذا باعث کاهش اشتها و افزایش چربی‌سوزی می‌شود.

6. ضدعفونی‌کننده طبیعی
عصاره و اسانس بالنگ خاصیت ضدباکتری و ضدویروسی دارد و در دهان‌شویه‌های سنتی استفاده می‌شود.

مهم‌ترین مناطق تولید بالنگ

1. ایران – استان‌های جنوبی و شمالی از جمله مازندران، گیلان، فارس، هرمزگان

2. هند و چین – خاستگاه تاریخی بالنگ و استفاده در طب آیورودا

3. ایتالیا و یونان – تولید صنعتی برای عطر، دارو و شیرینی‌سازی

4. مراکش و اسپانیا – در اقلیم مدیترانه‌ای برای تهیه مربا و اسانس

روش تهیه مربای بالنگ خانگی

مواد لازم :

بالنگ تازه: 2 عدد بزرگ

شکر: به مقدار برابر وزن بالنگ پخته

آب‌لیمو: 1 قاشق غذاخوری

گلاب یا هل (اختیاری)

مراحل تهیه:
1. شست‌وشو و پوست‌گیری بالنگ
بخش زرد پوست را جدا کرده و قسمت سفید ضخیم را به قطعات باریک یا نگینی خرد کنید.

2. تلخی‌زدایی
قطعات را چندین بار در آب بجوشانید و آب آن را عوض کنید تا تلخی پوست گرفته شود (معمولاً 3–4 بار کافی است).

3. پخت با شکر
بالنگ‌های پخته‌شده را با شکر و کمی آب بپزید تا شربت غلیظ و طلایی‌رنگ شود.

4. افزودن آب‌لیمو
در اواخر پخت، آب‌لیمو اضافه کنید تا مربا شکرک نزند.

5. اختیاری: می‌توانید برای عطر بیشتر کمی گلاب یا هل اضافه کنید.

6. سرد و نگهداری
پس از خنک شدن، مربا را در شیشه تمیز ریخته و در یخچال نگهداری کنید.

طبع بالنگ و مصلحات آن

در طب سنتی، طبع پوست بالنگ سرد و تر و طبع گوشت آن گرم و تر است.

مصلحات مناسب :

برای گرم‌مزاجان: مصرف به‌صورت مربا یا همراه غذا مفید است

برای سردمزاجان: باید با مصلحاتی مثل عسل، دارچین، هل یا زنجبیل مصرف شود

در فصول سرد: توصیه می‌شود با عرقیجات گرم مثل عرق بیدمشک یا گلاب مصرف شود